Kamulaştırma, devletin veya kamu kurumlarının, özel mülkiyete ait taşınmaz malları kamu yararı amacıyla zorunlu olarak satın alması veya mülkiyetine geçirmesi işlemidir. Bu yazıda, kamulaştırma sürecini ve vatandaşların bilmesi gereken önemli noktaları basit bir dille açıklayacağız.
Kamulaştırma Sürecinin Adımları
1. Kamulaştırma Kararı: Kamulaştırma işlemi, devlet veya kamu tüzelkişileri tarafından yapılır. Kamu hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli taşınmazlar, kaynaklar ve irtifak hakları kamulaştırılabilir.
2. Kamulaştırma Öncesi İşlemler: Kamulaştırma yapılacak taşınmazların sınırları, yüzölçümü ve cinsi belirlenir. Tapu kayıtlarından veya başka kaynaklardan maliklerin kimlik ve adres bilgileri tespit edilir. Kamulaştırma kararı alındıktan sonra bu karar tapu siciline şerh edilir.
3. Satın Alma Yöntemi: Kamulaştırma bedelinde anlaşma sağlanması durumunda, anlaşma tutanağı düzenlenir. Malik veya temsilcisi, kamulaştırma bedelini kabul ettiklerini beyan eder ve taşınmazın tapuda tescili yapılır.
4. Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Mahkeme Kararı: Satın alma yöntemiyle kamulaştırma yapılamazsa, idare mahkemeye başvurur. Mahkeme, kamulaştırma bedelini belirler ve taşınmazın idare adına tesciline karar verir.
5. Acele Kamulaştırma: Acil durumlarda, idarenin isteği üzerine mahkeme tarafından hızlı bir şekilde taşınmaza el konulabilir. Bu durumda bedel tespit edilip bankaya yatırılır ve taşınmaz idareye devredilir.
Kamulaştırma İşlemleri İle İlgili Diğer Hususlar
İdari Şerhler: Kamulaştırma kararının tapu siciline işlenmesi, taşınmazın mülkiyetinde veya sınırlı ayni haklarda meydana gelecek değişikliklerin idareye bildirilmesi zorunludur.
Trampa Suretiyle Kamulaştırma: İdare, bir taşınmazı başka bir taşınmaz ile trampa (takas) ederek de kamulaştırma yapabilir.
İhtilaflı Taşınmazlar: Mülkiyeti ihtilaflı taşınmazlarda, mahkeme kararı ile tescil yapılır.
Kadastrosu Yapılmamış Taşınmazlar: Tapuda kayıtlı olmayan taşınmazların kamulaştırılması için de mahkeme kararı gerekir.
