Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Nedir?

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), sanayinin düzenli bir şekilde gelişmesini sağlamak, çevreye duyarlı bir yapı oluşturmak ve kentleşmeyi yönlendirmek amacıyla belirli bir plan dahilinde kurulan üretim alanlarıdır. OSB’lerin kuruluşu ve işletilmesi, 4562 sayılı OSB Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir​.

OSB Kuruluşu ve Amaçları

OSB’lerin amacı, sanayi faaliyetlerini uygun alanlarda toplamak, çarpık sanayileşmeyi ve çevre sorunlarını önlemek, kaynakların verimli kullanımını sağlamak ve üretim süreçlerinde bilgi teknolojilerinden yararlanmayı teşvik etmektir​(1.5.4562 osb kanunu).

OSB Kuruluş Aşamaları:

1. Yer Seçimi ve Onay: OSB alanları, yer seçimi yönetmeliğine uygun olarak belirlenir. Büyükşehir belediyeleri, il/ilçe belediyeleri ve meslek kuruluşları da sürece katılır.
2. Tüzel Kişilik Kazanımı: Kuruluş protokolü Bakanlık tarafından onaylandıktan sonra OSB tüzel kişilik kazanır.
3. Kamulaştırma ve Altyapı Çalışmaları: OSB’ler kamu yararı kararıyla arazileri kamulaştırabilir veya rızaen satın alabilir​.

OSB Türleri ve Faaliyet Alanları

• Karma OSB: Farklı sektörlerden işletmelerin yer aldığı bölgeler.
• İhtisas OSB: Aynı sektör grubundaki işletmelerin faaliyet gösterdiği alanlar.
• Islah OSB: Mevcut sanayi alanlarının iyileştirilmesiyle kurulan bölgeler.
• Yeşil OSB: Çevre dostu uygulamalarla öne çıkan ve sürdürülebilir enerji kullanımı sağlayan OSB’ler​.

OSB Yönetimi ve Organları

OSB’lerin yönetimi dört ana organdan oluşur:

1. Müteşebbis Heyet: OSB’nin en üst karar organıdır.
2. Yönetim Kurulu: OSB’nin günlük işlerini yürütür.
3. Denetim Kurulu: Finansal ve idari denetimleri gerçekleştirir.
4. Bölge Müdürlüğü: OSB’nin operasyonel yönetimini sağlar​.

OSB’lerde Arsa Tahsisi ve Yatırım Süreci

OSB’lerdeki arsalar, yatırımcılara tahsis edilerek sanayi üretimi teşvik edilir. Kamulaştırma veya rızaen satın alma yöntemleriyle araziler elde edilir ve altyapı çalışmaları tamamlandıktan sonra yatırımcılara teslim edilir. Ayrıca, arsa tahsisi sonrası gerekli izin ve ruhsat işlemleri OSB yönetimi tarafından yürütülür​.

OSB’lerin Avantajları

• Altyapı ve Hizmetler: Su, elektrik, doğalgaz gibi altyapı hizmetleri merkezi olarak sağlanır.
• Teşvikler ve Destekler: OSB’lerde faaliyet gösteren işletmelere çeşitli vergi ve finansman teşvikleri sunulur.
• Çevreye Duyarlılık: Planlı sanayileşme ile çevresel etkiler en aza indirilir.

OSB’de Çalışanlar ve Görevleri

1. Bölge Müdürü: OSB’nin idari yönetimini sağlar, yönetim kurulu kararlarını uygular ve OSB’nin genel işleyişinden sorumludur. Aynı zamanda kredi kullanan OSB’lerde personel istihdamı ve organizasyonu müdürün sorumluluğundadır .
2. İdari Personel: OSB’nin günlyen personeldir. Dosya işlemleri, yazışmalar ve genel sekreterlik hizmetleri gibi görevler üstlenir.
3. Teknik Personel (Kontrol Mühendisleri): OSB içerisindeki altyapı ve inşaat projelerini denetler, hakediş raporları hazırlar. Teknik altyapının eksiksiz işlemesini sağlamak için mühendislik hizmetleri sunar .
4. Mali İşler Personeli: OSB’nin finansal işlemlerinÜcret ödemeleri, muhasebe işlemleri, vergi işlemleri ve bütçe planlaması gibi mali konularda sorumluluk alır.
5. Hukuk Danışmanları: OSB’nin hukuki süreçlerini yönetir, sözleşmelerin hazırlanmasında ve yasal mevzuata uygun işlemlerin yürütülmesinde görev alır.
6. Denetim Personeli: OSB’nin mali ve idari denetimini sağlar, bağımsız denetim raporları hazırlayarak müteşebbis heyet ve yönetim kuruluna sunar.

OSB’de Harita Mühendisi Ne İş Yapar?

Parselasyon Planlarının Hazırlanması ve Uygulama
Harita mühendisleri, OSB imar planlarına uygun olarak parselasyon planlarının hazırlanmasından sorumludur. Bu planların düzenlenmesi sırasında, Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği’ne uygunluk sağlanır​.

Kadastro İşlemleri
OSB sınırları içerisindeki arazilerin düzenlenmesi, imar yollarının ve parkların tescil edilmesi, kadastro müdürlükleriyle iş birliği içinde yürütülür. Harita mühendisleri, tapu işlemlerinin tamamlanmasını sağlar ve süreci Bakanlık ile koordine eder.

Altyapı Projeleri İçin Haritalama
OSB sınırları içinde yapılacak altyapı projeleri için gerekli olan haritaların hazırlanması ve altyapının doğru bir şekilde uygulanması harita mühendislerinin sorumluluğundadır. Ayrıca yollar, su ve enerji hatları gibi kritik altyapı unsurlarının haritalarını düzenlerler​.

Arazi Kullanım ve Planlama Çalışmaları
Harita mühendisleri, OSB’nin büyüme ve gelişme planları doğrultusunda arazi kullanım kararlarına yönelik analiz ve raporlar hazırlar. Bu analizler, hem mevcut projeleri iyileştirmede hem de yeni projeleri planlamada kullanılır​.

Saha Denetimleri ve Koordinasyon
Harita mühendisleri, projelerin sahada uygulanmasını denetler ve diğer mühendislik disiplinleriyle koordinasyonu sağlar. İmar planlarının doğru bir şekilde hayata geçirilmesi için teknik denetimlerde bulunurlar​.

Sonuç

OSB’ler, sanayi yatırımlarının daha düzenli, çevreye duyarlı ve ekonomik şekilde yapılmasını sağlayan önemli yapı taşlarıdır. Kanun ve yönetmeliklerle belirlenen bu bölgeler, Türkiye’nin sanayi üretimini yönlendirme ve geliştirme açısından stratejik öneme sahiptir.

Bu yazı, OSB Kanunu ve ilgili yönetmeliklerin kapsamlı özetini sunarak, OSB’lerin kuruluş ve işleyiş süreçlerine dair temel bilgileri sunmayı amaçlamaktadır.

Kaynaklar:

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4562&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=31245&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5